خلع ید چیست؟ | یکی از مهم ترین دعاوی حقوقی

یکی از مشکلاتی که امروزه مردم بسیاری با آن دست و پنجه نرم میکنند موضوع تصرفات غیر قانونیست که ممکن است برای شما نیز از این قبیل مشکلات پیش آمده باشد. اما مقوله ی تصرفات غیر قانونی و مشکلات مشابه به آن نیز از دید قانون به دور نبوده و راه حل هایی برای آن ها در نظر گرفته شده تا مالکان با کمک قانون های مرتبط اموال خود را پس بگیرند. ما میخواهیم در این مطلب بیشتر به مبحث خلع ید پرداخته و توضیح دهیم خلع ید چیست و چه نکات مهمی دارد؟

خلع ید چیست؟

خلع ید را میتوان یکی از دعاوی های حقوقی دانست در مورد اموال غیر منقول مانند: زمین ، باغ ، خانه و بنا هایی از این قبیل مطرح میشود. اگر بخواهیم به طور ساده توضیح دهیم، این مورد زمانی مطرح میشود که فردی به صورت غیر قانونی اموال غیر منقول فرد دیگردی را تصرف کند و صاحب اموال راضی به این تصرف نباشد و بخواهد اموال خود را از دست متصرف خارج کرده و آن ها را پس بگیرد.

در قانون مدنی واژه ی خلع ید ذکر نشده اما ماده ی ۳۰۸ قانون مدنی(غصب استیلا بر حق غیر است به نحو عدوان) تصرف غاصبانه را مطرح کرده است که در واقع همان خلع ید است. یکی از نکاتی که باید به آن توجه داشت در خلع ید نمیتوان شکایت کیفری انجام‌داد.

اجرا حکم خلع ید

ممکن است بعد از اینکه متوجه شدید خلع ید چیست سوال پیش آید که اجرای حکم خلع ید چگونه انجام میگیرد؟

اجرای حکم خلع ید نیز مانند سایر احکام مدنی صورت میگیرد. با صدور حکم قطعی در دعوای خلع ید حکم به خواهان (مالک) ابلاغ میشود و سپس او باید اجرای حکم را از بخش اجرای احکام مدنی درخواست کرده تا اجراییه صادر شود، در ادامه دادورز یا همان مامور اجرای احکام اقدام به عملیات اجرایی لازم میکند.

شروط لازم برای طرح دعوای خلع ید

• تصرف غیر قانونی(غصبی بودن)
• مالک بودن خواهان(ارائه ی سند رسمی مالکیت مانند سند ثبتی و یا دادنامه دادگاه مبنی برا مالکیت خواهان به دادگاه الزامیست)
• تصرف خوانده

خلع ید ملک مشاعی

یکی دیگر از مباحث مربوطه، خلع ید ملک مشاع است که در مورد املاک مشاع کاربرد دارد. زمانی که در ملک مشاع یک یا چندتا از مالکین براستفاده مالک یا مالکین دیگرمعترض باشند یا مالکین با یک دیگر بر سر استفاده از ملک به توافق نرسند یا اگر شخصی بدون رضایت مالکین دیگر ملک را تصرف کند، بدون در نظر گرفتن میزان سهم و یا تعداد شرکای دیگر هریک از آنان میتوانند در دادگاه واقع شده در نزدیکی محل ملک دعوای خلع ید مشاعی را مطرح نموده و پرونده را به جریان اندازد.

 به زبان ساده تر حاصل خلع ید ملک مشاع به این صورت است که اگر مالکین با یکدیگر به توافق لازم بر سر ملک نرسند، ملک مورد نظر توسط دادگاه از تصرف و دسترس همه  شرکا خارج شده و تا زمانی تمامی مالکان بر سر ملک و نحوه ی استفاده از آن به توافق نرسند ملک به همین منوال در دسترس و تصرف هیچکدام از مالکین قرار نخواهد گرفت.

اما نکته ی دیگری که باید به آن توجه داشت این است که بسیاری از مشاهدات نشان میدهد که از خلع ید ملک مشاع در این املاک به عنوان اهرم فشار نیز استفاده میشود به طور مثال اگر شرکا بر سر خرید و فروش ملک توافق نداشته باشند یکی از طرفین میتواند با این روش مالک دیگر را تحت فشار قرار داده و او را راضی به اتمام شراکت خود در ملک مربوطه بنماید.

خلع ید امانی

موارد دیگری نیز وجود دارند که ممکن است از آن بی اطلاع بوده باشید. خلع ید امانی یکی دیگر از مباحث خلع ید به حساب میاید که میتوان آن را با ذکر یک مثال بیان کرد.

اگر شما مالک یک ملک بوده و با شخصی قرارداد بسته اید و بعد از گذشت یک مدت مهلت قرارداد به اتمام میرسد شما به عنوان مالک دیگر تعهدی یا الزامی از قرارداد نخواهید داشت اما اگر فرد مقابل همچنان بدون اجازه و رضایت شما به تصرفات خود ادامه دهد، او به نوان غاصب غیر قانونی ملک شناخته شده و میتوانید علیه متصرف دعوای خلع ید امانی را مطرح نمایید.

اما نکته ای که باید به آن توجه نمود این است که در بعضی موارد در قرارداد ها مدت زمانی تعیین نمیشود.

در آن صورت مالک ابتدا باید از متصرف طلب ملکش را بکند در صورتی که فرد مقابل بعد از آن همچنان به تصرف خود ادامه دهد غاصب غیر قانونی بوده و مالک میتواند طرح دعوای خلع ید انجام دهد.

 مدارک مورد نیاز برای  طرح دعوای خلع ید مشاعی

• کارت ملی
• حضور شهود برای شهادت مالکیت
• سند مالکیت
• شماره پرونده ی استنادی طرح دعوا
• بازدید کارشناس از منطقه و اظهار نظر به دادگاه
• ارائه ی مدارک تحقیقات منطقه ی مربوطه
• درخواست نتیجه ی نظر کارشناس

نکته تکمیلی

بسیاری از افراد به اشتباه بر این باورند که خلع ید (در املاک مشاعی) به این معنا است که حق مالکیت نیز از طرف مقابل یا شریک گرفته میشود اما باید بدانید که خلع ید به معنای سلب مالکیت فرد مقابل نخواهد بود.

برای خلع ید از بهترین وکیل ملکی استفاده کنید

خلع ید جز مهم ترین دعاوی حقوقی محسوب میشود که نکات بسیار مهمی در آن وجود دارد. بنابراین بهترین پیشنهاد ما به شما استفاده از یک مشاور حقوقی ملکی با تجربه است تا بتواند به عنوان وکیل شما، بهترین راه حل ها را به شما پیشنهاد دهد و شما را به نتیجه دلخواه خود برساند. برای دریافت مشاوره با بهترین تیم وکلای ملکی در تهران با شماره تلفن های زیر تماس بگیرید.