انواع دعاوی ملکی را بشناسید | چند نوع پرونده‌های ملکی داریم؟

امروزه بسیاری از صاحبان املاک و افراد فعال در حوزه‌ ملک، با انواع پرونده‌های ملکی آشنایی کامل دارند اما بسیاری از افراد نو ورود به این زمینه جهت فعالیت یا حتی در بسیاری از موارد به دلیل اختلافات و هزاران شرایط دیگری که ممکن است با آنها مواجه شوند، به دلیل ناآگاهی با مشکلات متعددی برخورد می‌کنند. مشکلات مختلفی در رابطه با املاک وجود دارند که بسیاری از آنها راهکاری قانونی دارند و باید طی یک روند مشخص و دقیق توسط فردی متخصص انجام شود. از همین رو قصد داریم در این مطلب به معرفی انواع دعاوی ملکی بپردازیم.

استان تهران یکی از بیشترین پرونده‌های ملکی را دارا است و دعاوی ملکی در شهرهای آن بسیار رایج هستند. از همین رو برای حل مشکلات حقوقی ملکی خود بهتر است با فردی با تجربه و یک وکیل ملکی در تهران همکاری کنید و مشاوره دریافت کنید. برای دریافت مشاوره با وکلای موسسه حقوقی عدل مبین همین حالا با ما تماس بگیرید.

منظور از دعاوی ملکی چیست؟

دعاوی ملکی یکی از اصطلاحاتی است که به موضوعات مربوط به مالکیت و حقوق مالکیت بر املاک و مستغلات اشاره می‌نماید. در این نوع دعاوی ممکن است افراد عادی یا حتی شرکت‌‌ها ادعا بر حقوق مالکیت یا اصل حق مالکیت بر یک واحد ملکی را داشته باشند، که این حق مالکیت ذکر شده توسط افراد یا شرکت‌های دیگر نقض شده باشد.

از همین رو می‌توان گفت که دعاوی ملکی موضوعات بسیاری دارد و می‌تواند به دلایل مختلفی مانند اختلافات حد و مرز، انتقال سند مالکیت، تقسیم بین وراث، نقض حقوق مالکیت توسط دیگران، اعمال حقوق مالکیت بر ملک و … مطرح شود.

انواع دعاوی ملکی را بشناسید

دعاوی ملکی هر کدام شرایط و قوانین خاص خود را دارند اما به طور‌ کلی می‌توان گفت که دعاوی ملکی به سه دسته‌ی زیر تقسیم می‌شوند:

1. دعاوی ملکی حقوقی
2. دعاوی ملکی کیفری
3. دعاوی ملکی ثبتی

دعاوی ملکی حقوقی

امروزه بیشتر دعاوی ملکی در دادگاه‌ها مربوط به دعاوی ملکی حقوقی می‌باشند. به طور کلی در پرونده‌های ملکی حقوقی موضوع اصلی به حل اختلافات و خسارات احتمالی مربوط می‌شود که به دلیل سهل انگاری یا بی توجهی به وجود آمده‌اند.

از همین رو در پرونده‌های دعاوی ملکی حقوقی، موضوع مورد بررسی، به ارتکاب جرم و خسارات و ضرر‌های عمدی و کلاهبرداری مربوط نمی‌شود. دعاوی ملکی حقوقی خود انواع مختلفی دارد که به تعدادی از آن ها در ادامه می‌پردازیم.

برخی از دعاوی ملکی حقوقی مهم

خلع ید

یکی از پرتعدادترین دعاوی مربوط به املاک دعوای خلع ید می‌باشد. اگر فردی بدون رضایت مالک، اقدام به تصرف ملک نماید، مالک مورد نظر می‌تواند با مطرح نمودن دعوای خلع ید متصرف را از ملک خارج نموده و یا ملک را از تصرف وی درآورد.

دعوای خلع ید انواع مختلفی دارد که هر کدام با توجه به شرایط خود پیش می‌روند به طور مثال، ممکن است فردی خانه‌ای را اجاره کرده و پس از اتمام مهلت قرارداد، حاضر به پس دادن ملک به مالک نباشد، در چنین مواردی مالک با ارائه‌ مدارک مورد نیاز به مراجع قضایی دعوای خلع ید را مطرح می‌نماید. در املاک ورثه‌ای نیز خلع ید مصداق دارد و این صورت است که اگر یکی از وراث یا مالکان بدون رضایت دیگران اقدام به تصرف ملک نماید، با طرح دعوای خلع ید و حکم صادر شده ملک مورد نظر از تصرف تمامی وراث و شرکا خارج می‌شود، تا در مورد ملک تصمیم نهایی گرفته شود.

بیشتر بخوانید  خلع ید چیست؟

الزام به تحویل ملک

در برخی از موارد ممکن است مالک تاریخ و زمانی را در مبایعه‌نامه یا قرارداد برای تحویل ملک به خریدار مشخص نماید. و سپس به دلایل مختلف از جمله دریافت مبلغ بیشتر، از تحویل ملک به خریدار امتناع نماید. در این صورت خریدار می‌تواند با طرح دعوای الزام به تحویل ملک، مالک را موظف به تحویل ملک کند. و مالک بابت مدت زمانی که از این کار امتناع نموده باید مبلغی را به عنوان اجرت المثل به خریدار پرداخت نماید.

الزام به تنظیم سند رسمی

در صورتی که پس از خرید و فروش ملک، مالک قبلی جهت انتقال سند رسمی در دفتر خانه حاضر نشود و یا از انتقال سند به خریدار امتناع نماید، خریدار می‌تواند با طرح دعوای الزام به تنظیم سند رسمی، مالک قبلی را وادار به انتقال سند رسمی کند و در صورت ادامه‌ امتناع مالک قبلی و حضور نیافتن در دفاتر جهت انتقال سند، مامور اجرای حکم شخصا اقدام نموده و با حضور در دفاتر اسناد رسمی مراحل تنظیم سند را انجام می‌دهد.

بیشتر بخوانید : الزام به تنظیم سند رسمی

انحصار وراثت

در صورتی که وراث فرد متوفی بر سر تقسیم اموال به توافق لازم نرسند و یا وصیت نامه‌ای نباشد که به آن عمل کنند، باید دعوای انحصار وراثت را مطرح نمایند تا به صورت قانونی اموال تقسیم و سهم هر فرد مشخص شود.

رفع مزاحمت وممانعت از حق

هرگونه مزاحمت و ممانعت از استفاده‌ مالک از ملک و زمین خود خلاف قانون می‌باشد. در صورت تداوم مزاحمت فرد، مالک می‌تواند دعوای رفع مزاحمت را‌مطرح نماید.

رفع تصرف عدوانی

این دعوا نیز تا حدودی مانند خلع ید می‌باشد اما تفاوت‌هایی میان این دو وجود دارد. در دعوای رفع تصرف عدوانی نیازی به اثبات مالکیت خواهان نبوده و صرفا سابقه تصرف وی کفایت می‌کند، اما در خلع ید فرد خواهان باید مالکیت خود بر ملک را به اثبات نماید.

بیشتر بخوانید : تصرف عدوانی چیست؟

فک رهن

در واقع فک رهن همان باطل شدن عقد رهن می‌باشد. در برخی مواقع ممکن است فردی، ملکی را به صورت رهن در گرو بانک بگذارد و پس از پرداخت دین خود شخصی که مال نزد او به رهن گذاشته شده، برای فک رهن اقدامی نکند، در این صورت فرد ملزم به اقامه دعوای الزام به فک رهن علیه مرتهن می‌شود.

دعاوی ملکی کیفری

در تعریف این نوع از دعاوی می‌توان گفت که موضوع اساسی دعاوی ملکی کیفری به پیگیری تخلفات عمدی، انجام جرم و کلاهبرداری‌های ملکی مربوط می‌شود.

از همین رو مرجع صالح رسیدگی به این نوع از دعاوی مراجع قضایی می‌باشند که ملک مورد نظر در محدوده فعالیت آنها واقع شده است. در دعاوی ملکی کیفری چند نکته حائز اهمیت می‌باشند که قبل از هر چیزی باید به آنها توجه داشته باشید تا از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری به عمل آورید. این نکات عبارت‌اند از:

1. در دعاوی ملکی کیفری هر گونه اظهار عدم آگاهی، سهل‌انگاری، خطای سهوی و یا سوتفاهم مورد پذیرش قاضی قرار نخواهد گرفت.
2. انواع دعاوی ملکی کیفری زمانی مطرح می‌گردند که دلایلی مانند کلاهبرداری یا سودجویی افراد مجرم در میان باشد.
3. به طور کلی رسیدگی به پرونده‌های ملکی کیفری همزمان با طرح شکایت شاکی خصوصی یا مدعی العموم از جانب شخص مجرم به جریان خواهد افتاد.

حال که تفاوت دعاوی ملکی کیفری و حقوقی را دانستید بهتر است با برخی از رایج‌ترین دعاوی ملکی آشنا شوید :

1. اقدام به جعل اسناد ملکی
2. انجام کلاهبرداری در زمان معاملات املاک و مسکن
3. خیانت در امانت
4. فروش غیر قانونی اموال
5. انتقال منافع املاک دیگری به اشخاص دیگر
6. تبانی در انجام معاملات دولتی
7. به کار گیری اسناد جعلی در‌معاملات
8. انواع دعاوی مربوط به تغییر کاربری زمین بدون مجوز
9. خرید و فروش و معامله معارض
10. ورود غیر قانونی به املاک دیگران

دعاوی ملکی ثبتی

منظور از دعاوی ثبتی مواردی می‌باشند که در امور ثبت اسناد و املاک و اجرای آن مشکلی وجود داشته باشد. به نوعی می‌توان گفت دعاوی ملکی ثبتی تمامی مسائل قانونی در زمینه ثبت اماکن، زمین، ملک و تمام مواردی که باید به ثبت قانونی برسند اما به مشکل خورده اند را در بر می‌گیرد. پرونده‌های ثبتی را نیز می‌توان زیر مجموعه ای از دعاوی حقوقی دانست اما به دلیل حجم بالای پرونده های مربوطه، به صورت جداگانه به آن پرداخته شده است. برخی از مهم‌ترین دعاوی ملکی ثبتی عبارت‌اند از :

1. دعوای افراز ملک
2. دعوای ابطال سند رسمی
3. دعوای ابطال سند مالکیت معارض
4. دعوای ابطال مراحل ثبتی
5. دعوای ابطال اجرائیه ثبتی املاک مرتبط
6. دعوای توقیف عملیات اجرایی